uses crt;
const n=9;
var a:array[1..n,1..n] of integer;
i,j,imx,k:byte;
x:integer;
begin
clrscr;
randomize;
writeln('Исходная матрица:');
for i:=1 to n do
begin
for j:=1 to n do
begin
a[i,j]:=random(20);
write(a[i,j]:4);
end;
writeln;
end;
writeln;
writeln('Обмен первого с максимальным:');
for j:=1 to n do
begin
imx:=1;
for i:=1 to n do
if a[i,j]>a[imx,j] then imx:=i;
x:=a[imx,j];
a[imx,j]:=a[1,j];
a[1,j]:=x;
end;
for i:=1 to n do
begin
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:4);
writeln;
end;
writeln;
write('Press Enter...');
readln;
writeln('Перстановка столбцов по возрастанию первого элемента:');
for i:=1 to n-1 do{по строке}
for j:=i+1 to n do
if a[1,i]<a[1,j] then
for k:=1 to n do
begin
x:=a[k,i];
a[k,i]:=a[k,j];
a[k,j]:=x;
end;
for i:=1 to n do
begin
for j:=1 to n do
write(a[i,j]:4);
writeln;
end;
readln
end.